Pelenin rekordu: Braziliya əfsanəsini futbol kralına çevirən qolların sayı

Dünyaca Pele kimi tanınan Edson Arantes do Nascimento, tarixin ən böyük futbolçusudur. Bu gün, dekabrın 29-da məşhur futbolçu dünyasını dəyişib.

Tez-tez Futbol Kralı olaraq adlandırılan Pele, tarixdə 1958, 1962 və 1970-ci illərdə üç FİFA Dünya Kubokunu qazanan yeganə oyunçudur və həm klub, həm də ölkə üçün qazanılan çoxlu kuboklarla öyünür. Lakin Pelenin bütün zamanların ən böyük oyunçusu (GOAT) adına əsas namizəd kimi görünməsinin əsas səbəbi onun heyrətamiz performansıdır.

Pelenin qolları

Bəs Pele futbolçu karyerası ərzində neçə qol vurub? Cavab birmənalı deyil. Pelenin üstünlük təşkil etdiyi 1950-1970-ci illər arasında futbolda statistik məlumatların strukturlaşdırılmamış və mərkəzləşdirilməmiş şəkildə aparılması səbəbindən braziliyalı əfsanənin karyerası ərzində, xüsusən də klub səviyyəsində vurduğu qolların dəqiq sayı mütəxəssislər arasında geniş müzakirə olunur.

Pelenin milli üçün qolları

Pele 92 beynəlxalq futbol matçında 77 qol vuraraq onu Braziliyanın bütün zamanların bombardiri etdi (Qətərdə keçirilən 2022 Dünya Kubokunda Neymarın rekordu). O dövrdə qeydlərin hesablanması ən yaxşı şəkildə təşkil olunmasa da, bu rəqəmlər danılmazdır. Pele həm də beynəlxalq futbol tarixində ən çox qol vuran 11-cidir.
Dörd FIFA Dünya Kubokunda Pele 14 oyunda 12 qol vurub. Bu, Ronaldodan sonra bu turnirdə bütün braziliyalı oyunçular arasında ikinci ən yüksək nəticədir. Üçqat Dünya Kubokunun qalibi də FIFA Dünya Kubokunun bombardiri siyahısında altıncıdır.
Pele həm də kişilər arasında dünya çempionatında qol vuran ən gənc oyunçu oldu. O, 1958-ci ildə İsveçdə keçirilən Dünya Kubokunda cəmi 17 yaş 239 gün ikən Uelslə 1/4 finalda qol vurdu.

Növbəti matçda, Fransa ilə yarımfinalda Pele dünya çempionatında het-trik edən ən gənc oyunçu oldu. Finalda ev sahibi İsveçlə qarşılaşmada dubl etməklə Pele dünya çempionatının finalında qol vuran ən gənc oyunçu oldu. O vaxtdan altı onillikdən çox vaxt keçdi və hər üç rekord hələ də qırılmayıb. Əslində, Pele bu gün 18 yaşı tamam olana qədər FIFA Dünya Kubokunda qol vuran yeganə futbolçu olaraq qalır.

Pelenin klub futbol rekordu

Rəsmi oyunlarda Pele klub səviyyəsində 680 qol vurub. Bu qolların ağlasığmaz 643-ü “Santos”un heyətində daxili turnirlərdə (həm ölkə, həm də dövlət), Libertadores Kuboku və Qitələrarası Kubokda (FIFA Klublararası Dünya Çempionatının sələfi) vurulub. Müxtəlif mənbələr onun Sao Paulo Ştat klubunda keçirdiyi matçların sayı ilə bağlı fikir ayrılığına düşsələr də, bəziləri bu rəqəmi 659, bəziləri isə 665-ə çatdırsalar da, əksər xəbərlər qolların sayını eyni saxlayır. Pele 15 yaşında "Santos"da debüt etdi və karyerasının böyük hissəsini orada keçirdi.
Qalan 37 qol onun 1975-ci ildə 35 yaşında qoşulduğu Amerikanın “New York Cosmos” klubunda üç illik fəaliyyəti zamanı gəlib. Pele Amerika klubunda 64 rəsmi oyun keçirib və 1977-ci ildə karyerasını bitirib.

Maraqlıdır ki, Pelenin "Santos"da vurduğu 643 qolu, Lionel Messi tərəfindən qırılana qədər demək olar ki, yarım əsr ərzində bir futbolçunun bir klubda vurduğu ən çox qol rekordu olub. Argentinalı 2021-ci ildə İspaniya komandasını tərk etməzdən əvvəl "Barselona"nın heyətində 778 oyunda 672 qol vurub.

Pelenin qol rekordu

Burada uyğunsuzluqlar görünməyə başlayır. Müasir kontekstdə yüksək səviyyəli performans göstəricilərini hesablamaq üçün klub və ölkə üçün hədəflərin ümumi sayı birlikdə əlavə edilməlidir. Pele üçün bu, 757 (klub üçün 680, milli üçün 77) olmalıdır. ESPN-in daxili komandası da daxil olmaqla əksər statistiklər bu rəqəmə üstünlük verirlər.

Bununla belə, futbol matçlarının təfərrüatlı tarixi məlumatları və qeydlərini saxlayan beynəlxalq həvəskar futbol statistikası təşkilatı olan Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (RSSSF) Pelenin 846 rəsmi matçda vurduğu qol rekordunu 778 qol kimi qiymətləndirir.

RSSSF Pelenin hərbi komanda üçün hədəflərini və millinin seçmə turnirlərdə bəzi oyunlarını nəzərə alıb. Bu matçlarda vurulan qolların ümumi statistikaya daxil edilib-edilməməsi ilə bağlı hələ də mübahisələr gedir. Portuqaliyalı Cristiano Ronaldo 800-dən çox rəsmi qol vurub, Lionel Messi də 800-ə yaxınlaşır.